19e eeuwse politiek
links: Geschilderd portret van koning Willem I in vol ornaat. 1772 - 1843.
Koning Willem I
Willem is opgegroeid in de verwachting de volgende stadhouder te worden. De Franse revolutie en de daaruit voortvloeiende veranderingen in Nederland zorgde voor een andere ontwikkeling.
In de Franse tijd was Willem een balling in Engeland. Na de val van Napoleon keerde hij terug en kon hij zich koning van Nederland noemen. Een korter tijd (1815 - 1830 ) weerd het zelfs weer verenigd met de zuidelijke delen van de Nederlanden. Dit liep spaak mede door zijn halsstarrige houding.
Hij heeft zich hard ingezet voor de economische ontwikkeling van Nederland. Zijn bijnaam was Koning-koopman.
Koning Willem II
Koning Willem II volgde zijn vader in 1840 op . De relatie tussen beiden was lange tijd slecht geweest. Willem II was populair geworden in de oorlog tegen Napoleon.
In zijn regeerperiode kreeg hij te maken met de eerste democratische ontwikkelingen. Thorbecke wilde de invloed van de burger vergroten ten koste van de macht van de koning.
De revolutionaire woelingen in Europa in 1848 zorgden voor een snelle ommezwaai van de koning. Hij veranderde in een nacht van conservatief naar liberaal.
links: Johan Heinrich Neuman - Johan Rudolf Thorbecke
Johan Rudolph Thorbecke
Thorbecke wordt beschouwd als de grondlegger van ons parlementair stelsel. Nadat Willem II onderdruk van de revolutionaire gebeurtenissen in andere Europese hoofdsteden de liberale ommezwaai maakte, had hij in korte tijd zijn grondwetsvoorstellen klaar.
Koning Willem III
Koning Willem III was het volledig oneens met de ontwikkelingen in 1848 in Nederland. in eerste instantie wilde hij zelfs geen koning worden. Hij bleef zich tijdens zijn regeerperiode verzetten tegen de ideeën en de persoon Thorbecke.
Hijhad heel veel moeite met zijn rol in een constitutionele monarchie. Regelmatig trad hij eigenzinnig op en meestal moest hij dan tandenknarsend weer toegeven . Zijn huwelijk met Sophie van Würtemberg was slecht . Zij stierf in 1877 nadat ze al jaren van tafel en bed gescheiden waren. De opvolging kwam in gevaar toen het tot een breuk kwam met zijn oudste zoon Willem en ook zijn andere zoon Alexander stierf in 1884. Willem III had in ondertussen op 61-jarige leeftijd een huwelijk gesloten met de 19-jarige Emma van Waldeck- Pyrmont.
Koning Willem III en Emma van Waldeck-Pyrmont. De foto werd als ansichtkaart op de Nederlandse markt gebracht.
Ferdinand Domela Nieuwenhuis
Domela Nieuwenhuis was dominee. Hij trok zich het lot van de arbeidersklasse aan. Hij richtte de eerste socialistische partij in Nederland op: de Sociaal Democratische Bond.
Domela sprak van de strijd tegen de 5 K's: Kerk, Koning, Kapitaal, Kazerne en Kroeg. Hij was een charismatisch spreker. In Friesland werd hij ûs Ferlosser genoemd.
Nieuwenhuis werd tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens majesteitsschennis. Daarna werd hij in de Tweede Kamer gekozen.
In de laatste 10 jaren van de 19e eeuw ontstond er een richtingenstrijd in de sociaal-democratische bond. Een groep partijleden onder Pieter Jelle Troelstra splitste zich af en ging verder als de SDAP.
"Wat de mens in verwarring brengt zijn niet de feiten, maar de dogmatische meningen over de feiten"
Epictetus 50 - 130
stoïcijns filosoof